Concertzender/ Mark van de Voort

For “Conditions”

22 november 2023

Jubilerend Klang betreedt meditatieve klankruimtes

Dinsdag 21 november klonken er twee Nederlandse premières, uitgevoerd door het Haagse ensemble Klang. Een verslag.

Twintig jaar geleden werd het Haagse ensemble Klang opgericht. Met de unieke bezetting van twee saxofoons, trombone, elektrische gitaar, piano en slagwerk vuren ze componisten aan hun klankidioom stevig onder het licht te houden. Soms mondt dat uit in fysieke, bijna rock-achtige partituren, dan weer in ruimtelijke klankexperimenten met speelruimte voor improvisatie.

Tijdens het jubileumjaar pakt Klang uit met gloednieuwe werken van twee, jonge veelbelovende componisten. De een is de Vlaamse componiste Maya Verlaak (1990, zie foto) , die als associate artist al meerdere malen heeft samengewerkt met Klang. De ander is de Nederlander Jesse Broekman (1985), die een grote liefde koestert voor kamermuziek en elektronica. Beide componisten schreven twee half uur durende werken voor Klang, die dit najaar gepresenteerd worden door de Tilburgse concertorganisatie De Link en festival Transit in Leuven. Dinsdag 21 november klonken de Nederlandse premières tijdens een concertavond van De Link.

Het is altijd weer verrassend wat Maya Verlaak uit haar hoge hoed tovert. Ze zoekt steeds naar nieuwe wegen om musici en zichzelf creatief te prikkelen. Als oud-studente van componisten Howard Skempton, Gilius van Bergeijk en Peter Adriaasz omarmt ze het klankexperiment. Tijdens haar indrukwekkende compositie ‘Conditions’ zijn de leden van Klang ruimtelijk opgesteld, met het publiek middenin. Thuishonk van De Link -het Tilburgse Cenakel- is bij uitstek geschikt voor zo’n ruimtelijke klankséance.

Het ensemble bespeelt de ruimte met zachte drone-achtige klanken. Een zich traag ontvouwend klankenweefsel golft over de gespitste oren van de toehoorders. Slagwerker Joey Marijs brengt accenten aan op vibrafoon, terwijl saxofonisten Michiel van Dijk en Erik-Jan de With tedere harmonieën laten opwellen. De elektrische gitaar van Pete Harden prikt daar doorheen met diep ploppende rifjes. Even verderop in het werk voegt toetsenist Saskia Lankhoorn scherpe synth-klanken in de mix, en roert ook trombonist Anton van Houten zich steeds nadrukkelijker. Grotendeels heeft ‘Conditions’ een tranceachtige werking, maar er is meer aan de hand. Musici breken af en toe los uit de heilzame klankwolk en improviseren subtiel op altsaxofoon of trombone. Via elektronica wordt de boel nog verder opgeschud. Met behulp van dreunende elektronische signaalklanken lijkt de klankruimte uit te dijen of soms in te krimpen. Als alarmerende bliksemschichten schiet de elektronische ruis door het steeds intenser wordende klankweefsel. En dan plots eindigt het werk, even abrupt als het is begonnen. Verlaak heeft een fraai meesterwerkje aan haar nog jonge oeuvre toegevoegd.

[…]

Wie de werken van Jesse Broekman en Maya Verlaak nog eens live wil beluisteren, kan van donderdag 11 tot en met zaterdag 13 januari terecht op het festival Musical Utopias van Ensemble Klang. Het driedaagse festival vindt plaats in Theater Korzo in Den Haag.

In het programma Radio Monalisa kunt u luisteren naar Maya Verlaak met ‘Song and Dance’ (2017), voor ensemble en electronica.